Bệnh viện 09 - nơi trái tim thầy thuốc viết nên phép màu hồi sinh. (Video: Hữu Dánh)
Nằm khuất giữa vùng ngoại thành Hà Nội, Bệnh viện 09 từng là nơi ít ai muốn nhắc tới. Hơn 20 năm trước, nơi đây chỉ là trung tâm nhỏ, tiếp nhận những bệnh nhân HIV/AIDS bị bỏ rơi giữa lúc xã hội còn đầy e dè và sợ hãi. Nhưng chính từ nơi tưởng như bị lãng quên đó, một hành trình kiên cường đã bắt đầu.
Theo ThS.BS Lê Đình Sơn - Giám đốc Bệnh viện 09, “những ngày đầu, cơ sở vật chất thiếu thốn, nhân lực ít ỏi, mỗi người vừa là bác sĩ, vừa là điều dưỡng, vừa là người thân của bệnh nhân”. Không chỉ chăm sóc y tế, họ còn phải lo từng bữa ăn, từng nén hương tiễn đưa khi người bệnh không qua khỏi.
Bệnh viện 09 là bệnh viện chuyên khoa hạng II theo quyết định số 6640 ngày 22/12/2009 của UBND Thành phố về việc thành lập bệnh viện chăm sóc và điều trị bệnh nhân HIV/AIDS có hoàn cảnh đặc biệt. Từ đó, nơi này trở thành cơ sở điều trị tập trung, vừa chăm sóc nội trú, vừa phối hợp điều trị ngoại trú, tư vấn, quản lý bệnh nhân tại cộng đồng.
Nếu như giai đoạn đầu, HIV là căn bệnh mang nỗi sợ bao trùm, thì sau gần hai thập kỷ, những nỗi sợ ấy dần được thay thế bằng tri thức và lòng tin. Bệnh viện 09 không chỉ là nơi điều trị mà còn là “phòng tuyến nhân văn” của ngành y tế Thủ đô, nơi nỗ lực không chỉ để cứu người mà còn để xóa bỏ định kiến.
Ở Bệnh viện 09 hôm nay, có những cặp vợ chồng cùng khoác áo blouse - những người chọn gắn bó với nơi mà không ít người từng né tránh và gắn bó với nhau. Trong số 159 cán bộ, nhân viên, có 14 cặp vợ chồng cùng công tác. Họ cùng chăm sóc bệnh nhân như chính người thân của mình, chia sẻ từng ca trực, từng đêm thức trắng.
Có những ngày, hành lang bệnh viện lặng lẽ, chỉ nghe tiếng bước chân và tiếng máy thở đều đặn. Nhiều bệnh nhân ở đây không còn người thân, họa hoằn mới có ai đến thăm. “Lúc ấy, chính nhân viên y tế là người nhà duy nhất", bác sĩ Hưng nói. "Chúng tôi trò chuyện, động viên, có khi chỉ là nắm tay. Nhưng đôi khi, một cái nắm tay cũng đủ vực được ai đó đứng dậy”.
Có những khoảnh khắc tưởng như nhỏ bé, nhưng chính là phép màu làm nên ý nghĩa của nghề y. Ở nơi này, y đức không phải là khái niệm trừu tượng, mà là những hành động giản dị: thay băng, lau trán, dỗ dành một người bệnh đang tuyệt vọng.
“Chúng tôi vẫn nhắc nhau: Bệnh viện 09 không chỉ chữa bệnh. Chúng tôi chữa cả nỗi sợ và sự kỳ thị” - Bác sĩ Sơn nói
Những năm gần đây, bệnh viện triển khai nhiều chương trình truyền thông cộng đồng, mời bệnh nhân đã điều trị thành công trở lại chia sẻ câu chuyện của họ. “Khi bệnh nhân khẳng định: Tôi vẫn sống khỏe, vẫn làm việc, vẫn có gia đình, thông điệp ấy có sức lan tỏa hơn mọi tờ rơi hay hội thảo” - Bác sĩ Sơn chia sẻ.
Nhờ tiến bộ y học, đặc biệt là thuốc ARV và chương trình điều trị dự phòng PrEP, HIV/AIDS ngày nay không còn là “án tử”. Người nhiễm HIV nếu tuân thủ phác đồ, tải lượng virus sẽ giảm xuống dưới ngưỡng phát hiện, không còn khả năng lây truyền qua đường tình dục. Đây là điều mà ngành y tế gọi là nguyên tắc U = U - Undetectable equals Untransmittable (Không phát hiện = Không lây truyền).
Những con số ở đây đủ để kể một câu chuyện hồi sinh: Hơn 98% bệnh nhân điều trị bằng ARV tại Bệnh viện 09 có tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện. Hàng trăm người bệnh đã quay lại cuộc sống bình thường, nhiều người lập gia đình, sinh con khỏe mạnh. “Điều đó chứng minh HIV có thể được kiểm soát như một bệnh mạn tính” - Bác sĩ Sơn khẳng định.
Nhiều năm nay, bệnh viện cũng trở thành “điểm tựa thứ hai” cho những đứa trẻ sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HIV. Các em được chăm sóc, điều trị, đến trường như bao trẻ khác. Có em giờ đã học đại học, vẫn thường về thăm lại bệnh viện - nơi từng là điểm khởi đầu của một cuộc đời mới.
“Đó là niềm hạnh phúc lớn nhất của chúng tôi", bác sĩ Sơn nói. "Khi nhìn thấy họ trưởng thành, chúng tôi biết rằng mình đã góp phần làm nên những phép màu”.
Và quả thật, ở nơi từng được xem là ranh giới cuối cùng giữa sự sống và cái chết, Bệnh viện 09 hôm nay là thành lũy của lòng nhân ái và tri thức. Từ những con người đã chọn ở lại giữa vòng xoáy định kiến, nơi đây đang tiếp tục viết tiếp những phép màu bằng trái tim người thầy thuốc và niềm tin không tắt vào sự sống.
