Thuế quan leo thang, giá vàng lập kỷ lục và loạt dấu ấn kinh tế thế giới tuần 10-16/2

Dưới đây là một số thông tin kinh tế thế giới nổi bật trong tuần qua do VnEconomy điểm lại:

Cuộc chiến thuế quan có những bước leo thang mới

Các tuyên bố thuế quan mà ông Trump và các quan chức Nhà Trắng liên tục đưa ra trong tuần này khiến người tiêu dùng, doanh nghiệp và giới đầu tư trên thị trường tài chính đều cảm thấy bối rối. Sự bất nhất và khó lường trong một số tuyên bố dẫn tới tâm lý bất an và khó hiểu.  Chẳng hạn, ông Trump dọa tăng gấp đôi thuế quan đối với thép và nhôm Canada lên 25%, nhưng sau đó rút lại lời đe dọa này.

Tuy nhiên, nhìn tổng quát, ông Trump dường như quyết tâm thực thi tới cùng các ý tưởng thuế quan để đạt được các mục tiêu mà ông mong muốn về chống fentanyl, chống người nhập cư trái phép và giảm thâm hụt thương mại. Theo đó, chính quyền Trump chính thức triển khai việc áp thuế quan 25% lên tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào nước này từ ngày 12/3. Đồng thời, ông khẳng định sẽ áp thuế có đi có lại từ đầu tháng tới.

Các đối tác thương mại lớn của Mỹ như Trung Quốc, Canada và Liên minh châu Âu (EU) đều đã có hành động trả đũa bằng cách áp thuế quan lên hàng hóa Mỹ, đẩy cuộc chiến thương mại leo thang và đe dọa kinh tế toàn cầu.

Chứng khoán Mỹ chao đảo vì mối lo suy thoái kinh tế

Thuế quan của ông Trump và những bấp bênh mà chính sách này đặt ra đang gây ra sự sứt mẻ niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ, đặt ra mối nguy đối với triển vọng kinh tế Mỹ vì khi niềm tin giảm, doanh nghiệp sẽ hạn chế đầu tư và người tiêu dùng sẽ thắt lưng buộc bụng. Một cuộc suy thoái kinh tế Mỹ xảy ra trong năm nay đang là kịch bản mà giới đầu tư và chuyên gia tính đến. Vì lý do này, nhà đầu tư ở Phố Wall đã bán tháo cổ phiếu trong tuần qua.

Chỉ số Dow Jones giảm 3,1% tuần này, đánh dấu tuần giảm mạnh nhất từ tháng 3/2023. Hai chỉ số S&P 500 và Nasdaq đều giảm hơn 2% cả tuần, hoàn tất tuần trượt dốc thứ tư liên tục.

Giá vàng lần đầu vượt mốc 3.000 USD/oz

Vàng phát huy tốt vai trò “hầm trú ẩn” trong bối cảnh thị trường chứng khoán rối ren. Phiên ngày thứ Sáu, giá vàng giao ngay lần đầu tiên trong lịch sử vượt qua mốc 3.000 USD/oz. Đây là kỷ lục thứ 13 của giá vàng trong năm nay, đưa tổng mức tăng từ đầu năm lên 14%. Năm ngoái, giá vàng tăng 27%.

Lạm phát Mỹ yếu hơn dự báo, kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất tăng

Hai báo cáo lạm phát mà Bộ Lao động Mỹ công bố trong tuần này đều yếu hơn kỳ vọng. Trong đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước, so với dự báo là tăng 0,3% và 2,9% mà các nhà kinh tế đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Dow Jones. Chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) đi ngang trong tháng 2 thay vì tăng như kỳ vọng.

Lạm phát suy yếu và loạt số liệu ảm đạm gần đây của kinh tế Mỹ khiến giới phân tích tin rằng Fed sẽ cắt giảm lãi suất 2-3 lần trong năm nay. Thị trường đang dự báo gần như chắc chắn Fed sẽ nối lại việc giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 6.

Đồng euro tiếp tục tăng giá mạnh nhờ Đức đạt thỏa thuận tăng chi tiêu công

Tuần này tiếp tục chứng kiến xu hướng tăng giá của đồng euro, khi nhà đầu tư giữ sự lạc quan về kế hoạch mở rộng tài khóa của Đức. Việc các nhà lãnh đạo chính trị của Đức chủ trương tăng vay nợ để chi tiêu làm dấy lên hy vọng rằng kinh tế Đức nói riêng và kinh tế châu Âu nói chung sẽ sớm thoát khỏi tình trạng trì trệ đã kéo dài mấy năm nay.

Hôm thứ Sáu, ông Frederich Merz - người có thể sắp trở thành Thủ tướng tiếp theo của Đức - đã nhận được sự ủng hộ mang tính chất quyết định của Đảng Xanh cho kế hoạch chi tiêu lịch sử, mở đường để Quốc hội sắp mãn nhiệm của Đức phê chuẩn kế hoạch này vào tuần tới. Từ đầu tháng tới nay, đồng euro tăng giá gần 5% so với đồng USD, đảo ngược mọi dự báo trước đó cho rằng đồng tiền chung châu Âu sẽ giảm về ngang giá so với bạc xanh.

Tiền lương ở Nhật Bản năm 2025 tăng mạnh

Cuộc đàm phán tiền lương mùa xuân thường niên ở Nhật Bản đã bắt đầu có kết quả. Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vốn đặt kỳ vọng tiền lương tăng sẽ tạo ra một vòng xoáy tăng lương - tăng lạm phát ở nước này, qua đó kích thích tăng trưởng kinh tế và tạo điều kiện thuận lợi cho việc bình thường hóa chính sách tiền tệ.

Rengo - tổ chức công đoàn gồm 7 triệu thành viên của Nhật - cho biết đàm phán tăng lương tại các doanh nghiệp lớn năm nay cho kết quả sơ bộ là mức tăng 5,46%, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp tiền lương cơ bản ở nước này tăng mạnh và cũng là mức tăng mạnh nhất trogn 34 năm. Trong cuộc đàm phán tiền lương vào năm ngoái, Rengo đạt mức tăng lương 5,28%.

Nhiều khả năng BOJ sẽ giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức 0,5% trong cuộc họp vào tuần tới, nhưng sẽ có đợt tăng lãi suất tiếp theo vào tháng 5.

Chi tiêu và thâm hụt ngân sách chính phủ Mỹ tăng mạnh

Số liệu do Bộ Tài chính Mỹ công bố tuần vừa rồi cho thấy chi tiêu của Chính phủ liên bang trong tháng 2 lập kỷ lục 603 tỷ USD. Thâm hụt ngân sách của tháng 2 của Washington là hơn 307 tỷ USD, tăn gấp gần 2,5 lần so với tháng 1. Trong vòng 5 tháng đầu tiên của tài khóa 2025, thâm hụt ngân sách chính phủ Mỹ là 1,15 nghìn tỷ USD, tăng 38% so với tài khóa trước. Điều đáng nói là sự gia tăng chi tiêu và thâm hụt này diễn ra trong lúc Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do tỷ phú Elon Musk đứng đầu ra sức cắt giảm chi phí.

Ukraine nhất trí ngừng bắn, Nga ủng hộ, nhưng chiến sự vẫn tiếp diễn

Hôm 11/3, Ukraine tuyên bố chấp nhận đề xuất của Mỹ về ngừng bắn với Nga trong 30 ngày. Hôm 13/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói ông ủng hộ về nguyên tắc đối với đề xuất ngừng bắn với Ukraine như Mỹ đưa ra, nhưng các lực lượng Nga sẽ tiếp tục chiến đấu cho tới khi các bên thống nhất được với nhau về các điều kiện quan trọng của thỏa thuận ngừng bắn. Cuối tuần, Nga và Ukraine vẫn tiếp tục các cuộc không kích nhằm vào nhau.

Một thỏa thuận ngừng bắn, xa hơn là một thỏa thuận hòa bình, giữa Nga và Ukraine có thể tác động không nhỏ tới thị trường tài chính toàn cầu, vì rủi ro địa chính trị giảm có thể ảnh hưởng tới giá các tài sản, đặc biệt là giá năng lượng.