BOJ giữ nguyên lãi suất, chờ xác định ảnh hưởng từ thuế quan Mỹ

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) ngày 19/3 giữ nguyên lãi suất, trong bối cảnh các nhà hoạch định chính sách tiền tệ dành thêm thời gian để đánh giá ảnh hưởng của thuế quan Mỹ đối với nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu của Nhật.

Trong một quyết định không nằm ngoài dự báo trước đó của thị trường, BOJ duy trì lãi suất ngắn hạn ở mức 0,5%. Lần tăng lãi suất gần đây nhất của Nhật Bản diễn ra vào tháng 1 và đến nay, BOJ đã có 3 đợt tăng lãi suất kể từ khi bắt đầu tiến trình bình thường hóa chính sách tiền tệ vào tháng 3/2024.

Cuộc họp lần này của BOJ diễn ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đứng trước khả năng giảm tốc do những bấp bênh mà chính sách thuế quan khó lường của Tổng thống Donald Trump gây ra. Trong nước, áp lực tăng lãi suất đối với BOJ đang tăng lên do tiền lương và giá cả tăng đưa Nhật Bản tiến gần hơn tới việc đạt mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Nhấn mạnh những thách thức xung đột, tuyên bố sau cuộc họp của BOJ nói rằng giá gạo tăng cao sẽ đẩy lạm phát ở Nhật lên, trong khi chính sách thương mại của các quốc gia khác phủ bóng lên triển vọng của nền kinh tế Nhật. “Đang có nhiều mối bấp bênh lớn xung quanh triển vọng của tằng trưởng kinh tế và lạm phát của Nhật Bản, bao gồm biến động tình hình thương mại và các chính sách khác ở mỗi quốc gia”, tuyên bố có đoạn viết.

Quyết định giữ nguyên lãi suất lần này của BOJ nhận được sự nhất trí của 100% các thành viên trong hội đồng thống đốc.

“Áp lực tăng giá cả dai dẳng đòi hỏi Nhật Bản phải thắt chặt chính sách tiền tệ thêm nữa, nhưng rủi ro suy giảm tăng trưởng kinh tế cũng đang gia tăng. Căng thẳng thương mại đang phủ bóng lên triển vọng xuất khẩu của Nhật Bản, và cũng chưa rõ liệu người tiêu dùng Nhật Bản có tăng chi tiêu do được tăng lương hay không”, nhà kinh tế trưởng Fred Neumann của ngân hàng HSBC nhận định.

“Tuy nhiên, vấn đề cuối cùng không phải là liệu BOJ có tăng lãi suất nữa hay không, mà là bao giờ họ sẽ tăng”, ông Neumann nói với hãng tin Reuters, cho rằng đợt tăng lãi suất tiếp theo của BOJ có thể diễn ra sớm nhất vào tháng 6.

Thị trường không có sự phản ứng đáng kể với kết quả cuộc họp của BOJ. Tỷ giá đồng yên so với USD giữ ổn định quanh ngưỡng 149,5 yên đổi 1 USD trong phiên sáng ngày 19/3 tại thị trường châu Á.

Lần họp này của BOJ diễn ra đồng thời với cuộc họp chính sách tiền tệ của Fed. Theo dự kiến, cuộc họp Fed sẽ kết thúc vào chiều ngày 19/3 theo giờ Mỹ, với dự báo đang nghiêng về lãi suất được giữ nguyên.

“Nền kinh tế Nhật Bản đang phục hồi khiêm tốn, nhưng cũng có một số dấu hiệu yếu”, tuyên bố của BOJ nhận định, đồng thời giữ nguyên đánh giá rằng xu hướng tiêu dùng hiệu tại là tăng chậm. Theo tuyên bố, giá gạo tăng và hiệu ứng suy giảm của các chương trình trợ giá năng lượng sẽ làm gia tăng áp lực lạm phát trong nền kinh tế trong tài khóa 2024. Điều này cho thấy khả năng BOJ có thể tăng dự báo lạm phát trong báo cáo triển vọng cập nhật hàng quý dự kiến công bố vào ngày 1/5.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) mục tiêu của Nhật Bản (đường đứt nét), CPI lõi tính đến tháng 1/2025 (đường màu đỏ) và lãi suất chính sách của BOJ (đường màu vàng) - Nguồn: Reuters.

BOJ vốn đã phát tín hiệu sẵn sàng tăng lãi suất lên cao hơn nếu Nhật Bản đạt tiến bộ trong việc đạt mục tiêu lạm phát 2% mà BOJ đề ra một cách bền vững. BOJ cũng nói để họ tiếp tục tăng lãi suất, sự gia tăng của giá cả phải xuất phát từ đà tăng vững của tiền lương và tiêu dùng, thay vì do một cú huých tạm thời từ giá nguyên vật liệu thô.

Tuần vừa rồi, các công ty lớn của Nhật Bản đã nhất trí tăng lương mạnh năm thứ ba liên tiếp cho người lao động sau khi kết thúc cuộc đàm phán tiền lương mùa xuân hàng năm giữa giới chủ với công đoàn. Kết quả này củng cố quan điểm của BOJ rằng tăng trưởng tiền lương đều đặn sẽ giúp duy trì lạm phát giữ vững quanh ngưỡng mục tiêu 2%.

Tuy nhiên, các tuyên bố thiếu nhất quán của ông Trump về thuế quan đã khiến thị trường tài chính toàn cầu biến động mạnh gần đây và thổi bùng mối lo suy thoái kinh tế Mỹ. Giới phân tích cảnh báo rằng một sự sụt tốc của kinh tế Mỹ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Nhật Bản.

Một cuộc khảo sát của hãng tin Reuters cho thấy niềm tin kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất Nhật Bản đã xấu đi trong tháng 3 này. Số liệu thống kê công bố ngày 19/3 cho thấy xuất khẩu của Nhật tăng 11,4% trong tháng 2 so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng lượng đơn hàng máy móc cốt lõi - một chỉ số báo sớm về đầu tư cơ bản - giảm 3,5% trong tháng 1.

Ngân hàng Goldman Sachs dự báo BOJ sẽ tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm lên 0,75% vào tháng 7 và sau đó sẽ tiếp tục có khoảng 2 đợt tăng mỗi năm. Khảo sát của Reuters cũng cho thấy 2/3 số nhà kinh tế được hỏi dự báo BOJ sẽ nâng lãi suất lên 0,75% trong quý 3 năm nay, nhiều khả năng vào tháng 7.