Không khí lạnh đầu mùa đã bắt đầu tràn về miền Bắc, mang theo mưa và rét. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đợt gió mùa Đông Bắc này khiến nền nhiệt ở Hà Nội và nhiều tỉnh thành giảm xuống 17–19°C, trời chuyển lạnh rõ rệt từ ngày 3–7/11.
Đây cũng là “mùa cao điểm” của những cơn đột quỵ, nhồi máu cơ tim và các bệnh lý hô hấp. BS Nguyễn Huy Hoàng, thành viên Hội Y học Dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam, cho biết cứ mỗi khi đợt gió mùa Đông Bắc đầu tiên tràn về, phòng cấp cứu lại trở nên quá tải. Nhiều bệnh nhân nhập viện rạng sáng vì đột quỵ, nhồi máu cơ tim, viêm phổi cấp hay đợt bùng phát của hen phế quản.
Theo bác sĩ Hoàng, mùa lạnh ở miền Bắc có hai giai đoạn hoàn toàn khác nhau - cũng là hai kiểu “kẻ thù” của sức khỏe.
Đầu mùa, khí lạnh hanh khô, độ ẩm có thể xuống dưới 40%. Cái lạnh này khiến da và niêm mạc khô rát, nứt nẻ, làm hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể suy yếu, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn xâm nhập. Cuối mùa đông, trời nồm ẩm, độ ẩm vượt 85–90%, dễ phát sinh nấm mốc, vi khuẩn. Đây là “thiên đường” cho các mầm bệnh đường hô hấp và khớp mạn tính bùng phát.
Hai kiểu thời tiết này ảnh hưởng đến cơ thể theo những cơ chế khác nhau, nhưng điểm chung là đều làm mạch máu co lại, huyết áp tăng và máu trở nên đặc hơn - ba yếu tố nguy hiểm có thể kích hoạt đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
Ảnh minh họa.
3 hành động là "mồi châm" cho đột quỵ
Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba tại Việt Nam, và mùa lạnh là thời điểm bệnh nhân nhập viện nhiều nhất, đặc biệt vào rạng sáng khi nhiệt độ cơ thể thấp nhất và huyết áp tăng theo nhịp sinh học.
“Chỉ một hành động bật dậy đột ngột khỏi giường khi trời còn lạnh cũng có thể là ‘mồi châm’ cho cơn đột quỵ”, bác sĩ Hoàng cảnh báo. Lúc này, mạch máu bị co thắt đột ngột, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, gây tăng huyết áp cấp tính. Với người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, xơ vữa mạch, nguy cơ vỡ mạch máu não là rất lớn.
Đáng chú ý, bác sĩ Hoàng cho biết người trẻ cũng không nằm ngoài nguy cơ. Nhiều ca đột quỵ ở người dưới 45 tuổi vào mùa lạnh liên quan đến bóc tách động mạch cảnh hoặc động mạch đốt sống chỉ sau một hành động như xoay cổ mạnh hoặc tắm nước nóng rồi bước ra gió lạnh.
Cách phòng ngừa đột quỵ trong những ngày rét đầu mùa
Bác sĩ Hoàng khuyến cáo: “Quan trọng nhất là giữ nhiệt độ cơ thể ổn định và không thay đổi tư thế đột ngột khi vừa tỉnh giấc”.
- Trước khi ra khỏi giường, nên nằm thêm vài phút, co duỗi tay chân nhẹ, hít thở sâu rồi mới ngồi dậy từ từ.
- Mặc ấm ngay trong phòng ngủ, đặc biệt che kín vùng cổ, ngực và bàn chân.
- Uống một cốc nước ấm sau khi thức dậy để làm loãng máu.
- Không tắm nước quá nóng hoặc ra ngoài khi cơ thể còn ướt.
- Theo dõi huyết áp thường xuyên trong đợt rét, đặc biệt ở người có bệnh tim mạch, đái tháo đường.
Nếu phát hiện người thân có dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ: méo miệng, nói ngọng, yếu tay chân – cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.
