Tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc đang giảm mạnh, kéo theo tỷ lệ ly hôn tăng vọt. Điều này vô tình tạo ra những cơ hội kinh doanh mới, từ chụp ảnh kỷ niệm ly hôn đến dịch vụ "tiêu hủy" kỷ vật tình yêu.
Xu hướng chụp ảnh ly hôn: tưởng đùa nhưng có thật
Với tư cách là một nhiếp ảnh gia đám cưới, sinh kế của Tan Mengmeng (tỉnh Hà Nam) phụ thuộc rất nhiều vào những người kết hôn, ghi lại niềm vui và hạnh phúc của tình yêu đôi lứa. Nhưng tỷ lệ kết hôn của Trung Quốc đang giảm đều đặn và người phụ nữ 28 tuổi này, người điều hành một studio chụp ảnh ở trung tâm tỉnh Hà Nam, cảm thấy cần phải mở rộng nguồn thu của mình để tận dụng một xu hướng đang phát triển: ly hôn. Ngoài việc chụp ảnh các cặp đôi trao lời thề nguyện, giờ đây cô còn chụp ảnh những cặp đôi muốn kỷ niệm, và trong nhiều trường hợp là ăn mừng sự kết thúc của cuộc hôn nhân.
Số liệu chính thức cho thấy tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc đang giảm mạnh, giảm hàng năm từ khoảng 13 triệu vào năm 2013 xuống dưới 7 triệu vào năm 2022, mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận vào năm 1985, theo dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc. Quốc gia này đã chứng kiến một sự gia tăng nhẹ vào năm ngoái, lên tới gần 8 triệu, nhưng chính quyền vẫn lo ngại về xu hướng này.
Trong khi đó, số vụ ly hôn đã tăng vọt, đạt mức cao kỷ lục 4,7 triệu vào năm 2019, cao hơn hơn bốn lần so với hai thập kỷ trước. Chính phủ đã cố gắng đảo ngược sự gia tăng này, áp dụng luật mới vào năm 2021 yêu cầu các cặp vợ chồng phải trải qua thời gian "suy nghĩ lại" 30 ngày trước khi chia tay. Điều này dẫn đến sự sụt giảm tạm thời, nhưng số vụ ly hôn kể từ đó đã tăng trở lại, tăng 25% vào năm 2023 so với năm trước, dữ liệu cho thấy.
Hai sự thay đổi này đã góp phần vào cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng trầm trọng mà nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải đối mặt, trầm trọng hơn bởi nền kinh tế đang chậm lại, dân số già hóa nhanh chóng và thực tế là ngày càng ít phụ nữ sinh con sau chính sách một con kéo dài hàng thập kỷ.
Tan nói rằng cô đã chuyển hướng dịch vụ chụp ảnh của mình sang những người ly hôn sau khi nhìn thấy những hàng dài bên ngoài các văn phòng chính phủ xử lý việc ly thân. Kể từ năm ngoái, Tan đã chụp ảnh cho khoảng 30 cặp đôi, ghi lại những khoảnh khắc đau lòng và vui mừng khi họ cắt đứt mối quan hệ vợ chồng. Tan nói: "Đây là một công việc kinh doanh tốt. Sau tất cả, niềm vui và nỗi buồn đều đáng được ghi lại."
Thay đổi thái độ đối với ly hôn
Việc Tan lấn sân sang nền kinh tế ly hôn đang nảy nở của Trung Quốc tiết lộ nhiều điều về thái độ thay đổi của đất nước này đối với hôn nhân. Trong khi ly hôn từng bị kỳ thị trong xã hội Trung Quốc, nơi luôn coi trọng sự đoàn kết và ổn định của gia đình, thì ngày nay nhiều người trẻ đang lựa chọn không kết hôn. Đối với những người chọn kết hôn, họ dễ chấp nhận hơn nếu cuộc hôn nhân không "thành công". Sự thay đổi văn hóa này đã tạo ra một ngành kinh doanh bùng nổ trong lĩnh vực chụp ảnh ly hôn, không chỉ đối với Tan mà còn đối với các nhiếp ảnh gia khác hy vọng kiếm lời.
Mốt chụp ảnh lạ lùng này được một số người hưởng ứng. Một khách hàng viết:"29 tuổi. Ly hôn vui vẻ" khi đăng tải bộ ảnh của mình lên trang cá nhân. Có người người đăng ảnh chụp giấy chứng nhận kết hôn và ly hôn của cô ấy đặt cạnh nhau.
Peng Xiujian, nhà nghiên cứu cấp cao tại Đại học Victoria (Úc), cho biết thời đại thay đổi phản ánh một thế hệ trẻ ưu tiên tự do cá nhân và phát triển sự nghiệp. Bà nói: "Quan niệm ở lại trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc 'vì thể diện' hoặc vì nghĩa vụ đang mất dần đi." Peng, người nghiên cứu các xu hướng nhân khẩu học ở Trung Quốc, cũng cho rằng sự suy giảm hôn nhân là do cả các yếu tố kinh tế và xã hội, bao gồm môi trường làm việc áp lực cao, thị trường lao động cạnh tranh và chi phí sinh hoạt cao. Đối với những người chọn ly hôn, điều đó không còn bị coi là đáng xấu hổ nữa.
Tan nói: "Không có gì đáng xấu hổ khi đủ can đảm để ly hôn. Cả hai bên vẫn còn tình cảm và muốn kỷ niệm mối quan hệ."
Một cặp đôi đã thuê Tan chọn nhà hàng nơi họ hẹn hò lần đầu để chụp ảnh. Cặp đôi gọi một vài món ăn hoài niệm, ngồi đối diện nhau bất động. "Cuối buổi chụp ảnh, cả hai đều khóc," Tan kể. Mặc dù họ quan tâm đến nhau, nhưng người vợ không thể chịu đựng được những cuộc cãi vã với gia đình chồng và chồng cô quá bận rộn với công việc để giúp giải quyết các mâu thuẫn.
Một số cuộc chia tay, tất nhiên, ít có sự đồng thuận hơn. Tan kể rằng có lần một người đàn ông đã dành toàn bộ buổi chụp ảnh để nghịch điện thoại. Người phụ nữ bắt đầu khóc. Khi người phụ nữ nhận lại ảnh, cô nhận thấy không có nhiều ảnh chụp chồng cũ của mình. "Tôi không dám nói với cô ấy rằng chính người đàn ông đó đã yêu cầu tôi cố gắng không chụp ảnh khuôn mặt của anh ta," Tan nói. Ngay sau đó, Tan phát hiện ra người đàn ông đã đặt một nhiếp ảnh gia khác để chụp ảnh cưới với người bạn đời mới của mình. Trong khi khách hàng nữ chiếm phần lớn yêu cầu mà cô nhận được, Tan nói rằng cô đảm bảo rằng nam giới cũng chia sẻ chi phí.
Nguồn: CNN
