Gan vốn được coi là “nhà máy chuyển hóa” của cơ thể, vừa chịu trách nhiệm giải độc, vừa đảm nhiệm vai trò dự trữ năng lượng và tổng hợp dưỡng chất. Nhưng cơ quan này lại mỏng manh, dễ bị tổn thương. Càng nguy hiểm khi gan được mệnh danh là "cơ quan câm" vì không có cảm giác đau tại chỗ, dấu hiệu ban đầu dễ bị nhầm lẫn hoặc thậm chí không lộ ra rõ ràng, dẫn tới phát hiện muộn và điều trị kém.
Vì vậy, gan cần được theo dõi thường xuyên. Nếu sáng dậy thường xuyên gặp 5 bất thuwofg dưới đây thì phải đi khám gan ngay. Bởi rất có thể gan đã "nhiễm độc" hoặc suy giảm chức năng, mắc bệnh tật nghiêm trọng:
1. Tê yếu tay chân, cơ thể rã rời
Ảnh minh họa Nhiều người quy trách nhiệm cho việc thức khuya khiến sáng dậy mệt mỏi. Nhưng nếu bạn ngủ đúng giờ, nghỉ ngơi đầy đủ mà vẫn thấy tay chân rã rời, thậm chí bước đi nặng nề thì đây là dấu hiệu cảnh báo gan. Gan là nơi dự trữ glycogen, tức là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Khi chức năng gan suy yếu, lượng glycogen tổng hợp giảm, cơ thể thiếu nhiên liệu để vận động, dẫn đến cảm giác tê yếu, mệt mỏi kéo dài.
Tình trạng này không chỉ gặp ở người viêm gan mạn mà còn là triệu chứng sớm của xơ gan và ung thư gan. Ngoài ra, cơ thể uể oải buổi sáng cũng có thể liên quan đến thiếu máu hoặc rối loạn nội tiết.
2. Hôi miệng nghiêm trọng dù vệ sinh kỹ
Hơi thở nặng mùi sau một đêm ngủ là chuyện thường. Nhưng nếu mùi đột nhiên vô cùng nghiêm trọng hoặc đã vệ sinh răng miệng kỹ mà vẫn không hết hoặc không hết ngay thì nên cảnh giác với bệnh gan.
Khi gan nhiễm độc, tích tụ nhiều độc tố sẽ chuyển hóa thành các hợp chất sulfur gây mùi khó chịu. Hôi miệng do gan thường kéo dài và khó cải thiện bằng nước súc miệng hay kẹo ngậm. Nếu đi kèm triệu chứng vàng da, mệt mỏi, ăn kém thì đây có thể là lời cảnh báo gan đang bị tổn thương nặng. Ngoài ra, hơi thở hôi cũng có thể liên quan đến bệnh dạ dày hoặc viêm nhiễm đường hô hấp.
Ảnh minh họa 3. Nước tiểu vàng sậm, mùi nồng khó chịu
Đi tiểu vào buổi sáng vốn là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng nếu thấy nước tiểu vàng đậm, thậm chí ngả nâu kèm mùi nồng, bạn cần hết sức lưu ý. Khi gan bị tổn thương, khả năng chuyển hóa bilirubin suy giảm, chất này sẽ tích tụ trong máu và đi vào thận, làm nước tiểu đổi màu. Trong nhiều trường hợp, dấu hiệu này còn đi cùng vàng da, vàng mắt - là biểu hiện đặc trưng ở người viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan.
Ngoài vấn đề ở gan, nước tiểu sẫm màu buổi sáng cũng có thể liên quan đến bệnh lý mật, thận hoặc tình trạng mất nước nặng.
4. Tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa buổi sáng
Một số người dù ăn uống lành mạnh, vệ sinh thực phẩm đầy đủ vẫn thường xuyên tiêu chảy vào buổi sáng. Điều này có thể xuất phát từ gan. Là tuyến tiêu hóa lớn nhất, gan sản sinh mật để phân giải chất béo. Khi chức năng này suy giảm, quá trình tiêu hóa rối loạn, gây đầy bụng, chướng hơi và tiêu chảy.
Người bệnh gan mạn tính thường xuyên gặp tình trạng này, đi kèm sụt cân, chán ăn. Nếu bỏ qua, hệ tiêu hóa yếu dần, cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng và dễ dẫn đến suy kiệt. Ngoài nguyên nhân từ gan, tiêu chảy sáng còn cảnh báo bệnh đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích.
6. Tóc bóng nhờn, rối bù bất thường
Ảnh minh họa Một mái tóc nhanh bết dầu dù vừa gội tối hôm trước không chỉ do tuyến bã nhờn hoạt động mạnh. Gan tham gia trực tiếp vào quá trình trao đổi chất, phân giải độc tố và đào thải ra ngoài. Khi gan yếu, độc tố tích tụ trong máu và nang tóc, làm tóc dễ nhờn, xơ rối, thậm chí rụng nhiều. Người mắc gan nhiễm mỡ, tổn thương gan do rượu bia hay viêm gan virus thường gặp dấu hiệu này. Nếu tình trạng tóc bết dầu buổi sáng đi kèm da mặt nổi mụn, vàng da thì nguy cơ bệnh gan càng cao.
Nhưng đương nhiên, dấu hiệu này hay 4 dấu hiệu kể trước đó đều không chắc chắn là bệnh gan gây ra. Nhưng nếu kéo dài hoặc cùng lúc có nhiều dấu hiệu, hãy đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
