Phát biểu khai mạc Hội nghị Di sản văn hóa toàn thành sáng 24/11, tại Bảo tàng lịch sử Tôn Đức Thắng (phường Sài Gòn), ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao TP.HCM, cho biết một trong những nhiệm vụ quan trọng - trọng tâm ngành văn hóa TP.HCM tập trung là xây dựng hồ sơ đưa Địa đạo Củ Chi trở thành di sản được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.
"Địa đạo Củ Chi là di tích quốc gia đặc biệt và di tích lịch sử cách mạng cần được bảo tồn. Việc được ghi danh vào Danh mục Di sản Thế giới sẽ nâng tầm giá trị khu di tích và góp phần đưa hình ảnh TP.HCM lan tỏa quốc tế", ông Thuận khẳng định.
Ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao TP.HCM.
Tại Hội nghị, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao TP.HCM đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học tập trung thảo luận về những điểm mới trong pháp luật liên quan đến công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa. Ông nhấn mạnh đến yêu cầu đánh giá toàn diện những điểm nghẽn về cơ chế, chính sách đã và đang ảnh hưởng đến quá trình triển khai thực tiễn tại các địa phương.
Ông đưa ví dụ cụ thể vướng mắc trong bảo tồn di tích khảo cổ Giồng Cá Vồ tại huyện Cần Giờ. Dù là phát hiện quan trọng, việc khảo cổ gặp trở ngại do chưa có khung pháp lý rõ ràng về bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Việc vướng mặt bằng khiến cho công tác bảo vệ hiện vật gặp nhiều khó khăn. Nếu không thực hiện tốt việc này thì sẽ không nhận được sự ủng hộ của người dân, dễ dẫn đến kéo dài thời gian, ảnh hưởng đến bảo vệ các hiện vật mà cộng đồng đang phải làm thay nhà nước bảo tồn. Bên cạnh đó, một loạt vướng mắc, khó khăn khác ngành văn hóa cũng đang tìm cách tháo gỡ.
“Luật Di sản hiện nay phải đảm bảo hài hòa giữa việc bảo vệ di tích với quyền lợi hợp pháp của người dân, bởi những di tích khảo cổ như vậy trên địa bàn TP.HCM là không nhiều”, Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin nói thêm.
Về công tác bảo tồn nói chung, ông Thuận cho rằng việc cập nhật, rà soát chính sách là điều cấp thiết. Cần giới thiệu, phân tích các mô hình tốt, cách làm hay trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đồng thời chỉ ra những khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn trong công tác quản lý.
Địa đạo Củ Chi đi vào lịch sử đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam như một huyền thoại của thế kỷ 20, trở thành một địa danh nổi tiếng trên thế giới.
TP.HCM hiện có 7 bảo tàng công lập và khoảng 6 bảo tàng ngoài công lập. Tuy nhiên, hiệu quả vận hành của các thiết chế văn hóa này vẫn còn hạn chế. Các đơn vị đề xuất cần có chính sách tài chính, hỗ trợ chuyên môn để bảo tàng trở thành không gian sống động, gần gũi hơn với công chúng trẻ.
Thống kê của Sở Văn hóa - Thể thao TP.HCM, toàn thành phố (bao gồm cả Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu) hiện có 321 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có 4 di tích quốc gia đặc biệt là Di tích lịch sử Dinh Độc Lập, Di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi, Khu di tích lịch sử cách mạng Nhà tù Côn Đảo và Di tích lịch sử Đường Hồ Chí Minh trên biển (điểm Bến Lộc An - Xuyên Mộc -Bà Rịa Vũng Tàu cũ).
Địa đạo Củ Chi cách trung tâm TP.HCM khoảng 70km về hướng Tây Bắc, là nơi thu nhỏ trận đồ biến hóa và sáng tạo của quân và dân Củ Chi trong cuộc kháng chiến lâu dài, ác liệt suốt 30 năm chiến đấu chống xâm lược, giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Địa đạo Củ Chi đã đi vào lịch sử đấu tranh anh hùng của Nhân dân Việt Nam như một huyền thoại của thế kỷ 20, trở thành một địa danh nổi tiếng trên thế giới. Đây là một kỳ quan đánh giặc độc đáo có một không hai, với khoảng 250 km đường hầm tỏa rộng như mạng nhện trong lòng đất. Trong địa đạo có các công trình liên hoàn như chiến hào, ụ, ổ chiến đấu, hầm ăn, ngủ, hội họp, sinh hoạt, quân y, kho cất dấu lương thực, giếng nước, bếp Hoàng Cầm …
Hiện nay, Địa đạo Củ Chi được bảo tồn ở hai địa điểm: Địa đạo Bến Dược (căn cứ Khu ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định) và Địa đạo Bến Đình (căn cứ Huyện ủy Củ Chi).
