Tầm quan trọng của đồng euro trên toàn cầu sẽ tiếp tục gia tăng trong năm nay, khi các yếu tộ chính trị thúc đẩy đồng tiền chung châu Âu tăng giá thêm so với đồng USD - theo nhận định của các nhà ngân hàng trung ương và chiến lược gia với hãng tin CNBC.
Phát biểu tại một diễn đàn kinh tế ở Aix-en-Provence, Pháp vào tuần trước, giới chức Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) nói rằng có lẽ còn lâu euro mới có thể đe dọa vị thế đồng tiền dự trữ số 1 thế giới của USD, nhưng đồng tiền này đang ngày càng được xem là một lựa chọn thay thế ổn định cho bạc xanh, miễn sao có được sự hậu thuẫn từ hoạch định chính sách.
“Nếu kết hợp thuế quan với cuộc tấn công nhằm vào Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và các thể chế khác, với những rủi ro về tài khóa của Mỹ mà đạo luật giảm thuế đặt ra, có thể dễ dàng hiểu được biến động tỷ giá đồng USD trong những tuần gần đây”, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hy Lạp Yannis Stournaras nhận xét trong một phiên thảo luận do CNBC điều phối vào hôm 5/7.
“Nước nào áp thuế quan, nước đó sẽ bị ảnh hưởng trước tiên”, ông Stournaras nói về tác động kinh tế từ việc Mỹ áp thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu.
Đến ngày 7/7, Liên minh châu Âu (EU) vẫn chưa đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, và giới chức EU vẫn kỳ vọng sẽ có một thỏa thuận về nguyên tắc trước ngày 9/7 - thời điểm mà ông Trump đã dọa sẽ áp thuế quan 50% lên hàng hóa châu Âu nếu không có thỏa thuận.
Năm nay, sự bất định xung quanh các cuộc đàm phán thương mại của Mỹ, cùng tác động tiềm ẩn đến nền kinh tế và lạm phát ở Mỹ, là một nguyên nhân chính đưa đồng euro tăng giá 14% so với USD. Ngoài ra, đồng euro còn được hỗ trợ bởi việc các nước châu Âu, nhất là Đức, tăng chi tiêu tài khóa. Đà tăng của đồng euro duy trì ngay cả khi ECB cắt giảm lãi suất còn Fed giữ nguyên lãi suất.
Tỷ giá euro/USD trong 1 năm qua. Đơn vị: USD/euro - Nguồn: CNBC.
Tuần trước, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật giảm thuế khổng lồ của Tổng thống Donald Trump và ông Trump đã ký dự luật này thành một đạo luật, đánh dấu một thắng lợi chính trị quan trọng của ông trong nhiệm kỳ cầm quyền thứ hai. Tuy nhiên, đạo luật này được dự báo sẽ làm gia tăng thâm hụt ngân sách liên bang của Mỹ, có thể làm suy giảm sự hứng thú của nhà đầu tư với nợ do Chính phủ Mỹ phát hành, trong bối cảnh niềm tin của thị trường với các tài sản Mỹ đã có phần lung lay trong năm nay do tác động của cuộc chiến thuế quan.
“Địa vị của đồng USD sẽ không thay đổi trong ngày một ngày hai, nhưng đồng euro đang ở vào một vị thế để gia tăng tỷ trọng trong dự trữ ngoại hối toàn cầu”, ông Stournaras nói thêm. Ông cho rằng thực tế này đòi hỏi EU hoàn tất những nỗ lực dài hạn để thành lập một Liên minh Ngân hàng và Liên minh Thị trường vốn, đồng thời giảm bớt các hàng rào nội khối để cho phép đồng euro gia tăng vị thế trên trường quốc tế.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Ireland Gabriel Makhlouf đồng tình với quan điểm này. “Tôi cho rằng những gì chúng ta đang chứng kiến bây giờ đối với đồng USD là một sự điều chỉnh từ phía các nhà đầu tư”, ông nói. “Vấn đề không chỉ nằm ở chuyện thuế quan. Nhà đầu tư còn đang nhận thấy có những rủi ro khác từ Mỹ đối với các khoản đầu tư và tài sản của họ, nên họ tiến hành điều chỉnh”.
Trong suốt hơn 1 thập kỷ, tỷ trọng của euro trong dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giữ ổn định ở mức khoảng 1/5. Tỷ trọng của đồng USD đã giảm từ 68,8% vào năm 2014 xuống còn 57,8% vào cuối năm ngoái - theo một báo cáo của ECB công bố hồi tháng 6. Nhìn vào báo cáo này, ảnh hưởng của những dịch chuyển trong năm 2025 chưa được phản ánh rõ.
Tỷ trọng của các đồng tiền trong dự trữ ngoại hối toàn cầu theo số liệu mới nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) - Nguồn: CNBC.
Đồng euro sẽ không sớm thay thế được USD, nhưng ông Makhlouf nói euro đang gia tăng vị thế toàn cầu và cả ECB và các nhà lãnh đạo chính trị của châu Âu đều nên tranh thủ cơ hội này để thúc đẩy đồng tiền chung của khu vực hơn nữa.
Ông Paschal Donohoe - Chủ tịch của Eurogroup, liên minh bộ trưởng tài chính của khu vực sử dụng đồng euro - nói rằng hoạt động vay nợ bằng đồng euro sẽ tăng mạnh trong những năm sắp tới, đặc biệt do dự án kích thích kinh tế mang tên NextGenerationEU nhằm phản ứng với những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
“Điều quan trọng nhất đối với chúng ta bây giờ là chúng ta có sẵn nền tảng vững chắc cho đồng euro”, ông Donohoe nói, đề cập đến sự ổn định của chau Âu như một trong những yếu tố quan trọng nhất.
Tỷ giá giữa euro và USD trong những tháng tới được dự báo sẽ có nhiều biến động do những thay đổi về thuế quan, chính sách tiền tệ và nhiều thông tin khác, nhưng nhìn chung ưu thế vẫn sẽ thuộc về euro - theo các chiến lược gia.
Diễn biến chỉ số Dollar Index từ đầu năm đến nay - Nguồn: CNBC.
Gần đây, khi căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông nóng lên và giá dầu leo thang, đồng USD chỉ tăng giá nhẹ và tạm thời. Điều này càng cho thấy áp lực tỷ giá đang đè nặng lên USD - theo chiến lược gia ngoại hối Francesco Pesole của ngân hàng ING. Ông Pesola cho rằng trên thị trường đang có một tâm lý “ngại nắm giữ đồng USD vì những cân nhắc mang tính trung hạn”.
Một báo cáo của ngân hàng Deutsche Bank nhấn mạnh rằng bối cảnh chính cho sự mất giá của USD là các nhà đầu tư nước ngoài “không còn mua các tài sản USD tới mức đủ để bù đắp cho thâm hụt tài khoản vãng lai khổng lồ của Mỹ”. “Người nước ngoài không cần phải bán tài sản Mỹ để làm suy yếu USD, mà chỉ cần từ chối mua thêm. Đây đang là thông điệp từ các thông số tần suất cao về dòng chảy USD mà chúng tôi có”, báo cáo viết.
