Một buổi sáng cách đây không lâu, anh T (37 tuổi, ngụ tại TP HCM) bất ngờ lên cơn đau ngực dữ dội, khó thở, vã mồ hôi. Người nhà lập tức đưa anh T vào Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Kết quả chụp chiếu cho thấy mạch vành của anh T bị tắc cấp tính do mảng xơ vữa. Anh được chẩn đoán nhồi máu cơ tim. Xét nghiệm máu ghi nhận chỉ số cholesterol và triglyceride tăng rất cao. Điều này đã khiến anh T và gia đình rất sốc vì trước biến cố này, bệnh nhân rất khỏe mạnh và không hề biết mình mắc rối loạn mỡ máu.
Cảnh báo đáng lo cho giới trẻ
ThS.BS Lý Hoàng Anh, Khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cho biết, trường hợp của anh T không phải là cá biệt. Trong thực tế khám chữa bệnh, bác sĩ Hoàng Anh thường xuyên tiếp nhận những ca bệnh trẻ tuổi chỉ phát hiện rối loạn mỡ máu khi nhập viện cấp cứu vì biến cố tim mạch.
“Rối loạn mỡ máu là một bệnh âm thầm, hầu như không gây triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu. Nhiều người trẻ vẫn sinh hoạt, làm việc bình thường mà không biết cơ thể đang tích tụ ‘quả bom nổ chậm’ trong lòng mạch. Chỉ đến khi xuất hiện biến chứng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh nhân mới thực sự giật mình”, bác sĩ Hoàng Anh cảnh báo.
Nhiều bệnh nhân nhập viện vì biến cố tim mạch mới biết mình mắc rối loạn mỡ máu (Ảnh minh họa).
Nếu như trước đây rối loạn mỡ máu thường được coi là bệnh của tuổi trung niên và người cao tuổi thì nay độ tuổi mắc đang ngày càng trẻ hóa. Không ít bệnh nhân ở độ tuổi 30, thậm chí cuối 20, đã phải nhập viện vì biến chứng của rối loạn mỡ máu, bác sĩ Hoàng Anh cho hay.
Bác sĩ Hoàng Anh chỉ ra thói quen sinh hoạt của người trẻ ngày nay đang góp phần đẩy nhanh tình trạng này. Các thói quen đó gồm: có chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, nhiều đồ chiên rán, thức ăn nhanh, nước ngọt; có thói quen uống rượu bia; ít vận động; làm việc căng thẳng và thức khuya thường xuyên khiến cơ thể tích tụ mỡ máu sớm.
“Chúng ta có thể nhìn thấy một thế hệ trẻ thành thị ngày càng bận rộn, ít thời gian tập luyện, thay vào đó là các bữa ăn nhanh, uống cà phê, trà sữa, bia rượu. Đây là môi trường lý tưởng để mỡ máu cao xuất hiện sớm và gây hại”, bác sĩ Hoàng Anh nhận định.
Hậu quả nặng nề nếu không kiểm soát
Rối loạn mỡ máu không chỉ là con số trên xét nghiệm, mà là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý tim mạch nghiêm trọng như:
- Xơ vữa động mạch: Cholesterol tích tụ lâu ngày hình thành mảng bám, làm hẹp lòng mạch.
- Nhồi máu cơ tim: Khi mảng xơ vữa bong ra, gây tắc đột ngột động mạch vành.
- Đột quỵ não: Do mạch máu não bị hẹp hoặc tắc.
- Tăng huyết áp, suy thận mạn tính: Có thể gây tử vong nhanh chóng hoặc để lại di chứng nặng nề, ảnh hưởng suốt đời.
Trường hợp của bệnh nhân T ở trên là cảnh báo đáng lo cho giới trẻ rằng sức khỏe tim mạch không chỉ là vấn đề của người già. Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh đang khiến thế hệ trẻ phải đối diện với nguy cơ bệnh tim mạch sớm hơn bao giờ hết.
Để tránh những biến chứng tim mạch nghiêm trọng do rối loạn mỡ máu, bác sĩ khuyến cáo mỗi người cần chủ động kiểm soát sức khỏe tim mạch ngay từ tuổi 20. Một số giải pháp được khuyến nghị gồm:
- Ăn uống lành mạnh: Giảm đồ chiên rán, thịt đỏ; tăng cường rau xanh, cá, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và dầu thực vật.
- Duy trì vận động: Tập thể dục ít nhất 150 phút/tuần với các hoạt động phù hợp như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, đạp xe.
- Tránh các thói quen xấu như hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia hoặc nước ngọt có gas.
- Ngủ đủ giấc, kiểm soát căng thẳng: Giúp hệ tim mạch và chuyển hóa hoạt động ổn định.
- Khám sức khỏe định kỳ: Bắt đầu từ 20 tuổi nên xét nghiệm mỡ máu 4–6 năm/lần; nếu có yếu tố nguy cơ (thừa cân, hút thuốc, tiền sử gia đình) nên kiểm tra thường xuyên hơn.
