Nhắc đến những tác phẩm kinh điển của điện ảnh Việt Nam về đề tài chiến tranh, không thể không kể đến Biệt động Sài Gòn . Với 4 tập gồm Điểm hẹn, Tĩnh lặng, Cơn giông và Trả lại tên cho em, phim nói về những cuộc đấu trí căng thẳng của các chiến sĩ tình báo trong đô thành Sài Gòn vào những năm 1960.
NSƯT Thanh Loan đảm nhận vai ni cô Huyền Trang - một trong những nhân vật quan trọng của phim. Sau 39 năm, nhân vật này vẫn được xem là vai diễn huyền thoại trong sự nghiệp nữ nghệ sĩ.
Hy sinh tóc dài, sống trong chùa 1 tuần để nhập vai
NSƯT Thanh Loan sinh năm 1951 tại Hà Nội, là con thứ 5 trong gia đình 8 thành viên, không ai theo nghệ thuật. 16 tuổi, bà học diễn viên trong trường Nghệ thuật Quân đội, sau đó về công tác tại Đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị.
Nhan sắc thời thanh xuân của NSƯT Thanh Loan.
Năm 1986, Thanh Loan được đông đảo khán giả yêu mến với vai diễn ni cô Huyền Trang trong Biệt động Sài Gòn - tác phẩm kinh điển của điện ảnh cách mạng Việt Nam, do Long Vân đạo diễn.
Trước khi nổi tiếng với Biệt động Sài Gòn, Thanh Loan từng góp mặt trong nhiều bộ phim như Bài ca ra trận, Tuổi thơ, Bản đề án bị bỏ quên, Phương án ba bông hồng…, thường xuyên được giao những vai hiền lành, nhẹ nhàng. Do vậy, vai diễn ni cô Huyền Trang là bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của nữ nghệ sĩ.
Hình ảnh nữ chiến sĩ biệt động khoác áo tu hành với đôi mắt sâu thẳm, cuốn hút cùng tính cách mạnh mẽ, gan góc để lại dấu ấn đậm nét với nhiều thế hệ khán giả.
Vai diễn ni cô Huyền Trang với vẻ đẹp đằm thắm, thánh thiện.
Đảm nhận vai ni cô Huyền Trang trong Biệt động Sài Gòn , NSƯT Thanh Loan phải hy sinh mái tóc dài để phục vụ cho khán giả. NSƯT Thanh Loan tiết lộ rằng để nhập vai, bà dành một tuần sống trong chùa, học cách tụng kinh, gõ mõ, quan sát đời sống của các ni cô. Vai diễn này không chỉ đòi hỏi sự lột tả nội tâm sâu sắc mà còn thử thách khả năng diễn xuất khi nhân vật Huyền Trang phải trải qua nhiều biến cố phức tạp.
Bộ phim kéo dài 4 năm quay ròng rã và khi lên sóng, Biệt động Sài Gòn trở thành tác phẩm kinh điển. Sau thành công vang dội của bộ phim, dù nhận được nhiều lời mời đóng phim, NSƯT Thanh Loan quyết định dừng lại để khán giả mãi nhớ về hình ảnh ni cô Huyền Trang.
NSƯT Thanh Loan từng nói vai nữ chiến sĩ biệt động Huyền Trang là "nốt thăng đẹp đẽ nhất trong cuộc đời làm nghệ thuật". Mỗi khi nhắc đến, trong lòng bà luôn trào dâng cảm xúc tự hào vì từng sở hữu vai diễn có sức sống vượt thời gian. Vì thế bà chọn cách vắng bóng dần trên màn ảnh với lý do "vì sợ không có vai nào vượt qua được ni cô Huyền Trang nữa".
Hôn nhân viên mãn bên chồng tiến sĩ hơn 10 tuổi
Sau thành công của Biệt động Sài Gòn, Thanh Loan chuyển sang làm đạo diễn phim tài liệu, giữ chức Phó Giám đốc Hãng phim Công an.
Công việc bận rộn khiến bà không còn thời gian để xuất hiện trên màn ảnh, phần vì không tìm được kịch bản đủ hay và nhân vật giúp bà vượt qua cái bóng của ni cô Huyền Trang.
Ở tuổi 74, NSƯT Thanh Loan nghỉ hưu và hưởng lương hưu quân hàm Đại tá. Bà giữ chức Phó chủ tịch Hội điện ảnh Hà Nội. Bà tận hưởng cuộc sống bên chồng là tiến sĩ toán học, hơn 10 tuổi.
Vợ chồng bà có hai người con, đều không theo nghệ thuật, nhưng với bà, đó là may mắn, bởi làm nghệ thuật rất vất vả. Theo Thanh Loan, nghề này đòi hỏi phải có thanh sắc, nếu không cả đời chỉ đóng vai quần chúng. Các con của NSƯT Thanh Loan đều trưởng thành, có gia đình. Cháu ngoại bà học ở Úc nên thi thoảng, bà lại cùng con cái sang thăm cháu, kết hợp du lịch.
Nữ nghệ sĩ tận hưởng cuộc sống bình yên bên gia đình ở tuổi xế chiều.
Mỗi ngày, bà dành nhiều thời gian cho các cháu nội, ngoại, tập yoga, làm công việc thiện nguyện sau khi nghỉ hưu. Vì lẽ đó, "ni cô Huyền Trang" một thời vẫn mang nét đẹp hiền hậu và thanh lịch.
Nữ nghệ sĩ vẫn giữ được tinh thần cởi mở, sẵn sàng đón nhận những thử thách mới nếu phù hợp. Bà khẳng định mình không còn đủ sức để đóng phim truyền hình dài tập, nhưng nếu là một tác phẩm điện ảnh chất lượng, bà vẫn sẽ cân nhắc.
